Güzel Sanatlar & Sinema & Müzik

Susam Sokağı’nın Tarihçesi

Jim_Henson_(1989)
Jim Henson

Televizyonun eğitim amacıyla kullanımı gündeme gelene kadar çocuklarının televizyon izlemesi için teşvik etmek fikri anne babalar için asla bir öncelik değildi. Bu konuda ki en önemli istisna olan Susam Sokağı tarihi bir başarı yakalamıştır.

Susam Sokağı, 1955 yılından 1961 yılına kadar aktif olarak NBC kanalında yayınlanan The Muppet Show adlı programın yapımcısı Jim Henson tarafından kurgulanmıştır. yapımcılığını Joan Ganz Cooney ve Lloyd Morrisett’in üstlendiği Show’un kurgulayıcısı Henson, lise yıllarından itibaren kuklacılıkla alakalı performanslar ortaya koyan ve zaman içinde bu alanda kendini ispatlayan bir sanatçıydı.

Çocukların Televizyonu isimli kar amacı olmayan bir proje, Jim Henson ile görüşüp kuklalarını okul öncesi çocuklar için yapılan eğitim amaçlı bir programda kullanmak istediklerini belirtirler. Jim Henson, 1969 yılında ilk bölümü yayınlanan bu projenin üzerinde çalışırken Kurabiye canavarı (Cookie Monster) Kırpık (Oscar the Grouch) Edi ile Büdü (Ernie and Bert) Elmo ve Minik Kuş (Big Bird) gibi Susam Sokağı’nın bilinen karakterlerine hayat vermiştir.

cookie-monster-653171_960_720

The Muppet Show gibi Susam Sokağı’nda da pek çok gerçek oyuncu rol almıştır. Program izleyici kitlesi olan çocuklara tanınmış artistlerin de show da rol almasıyla temel matematik, temel geometri, temel okuma ve temel yazma gibi konularda öğreticilik faktörünü ön plana çıkarmıştır.

140 ülkede yerel versiyonları yayınlanan programın ciddi başarısına karşılık kimi psikologlar, pedagoglar ve eleştirmenler tarafından zararlı yönleri olduğu da iddia edilmiştir.  Özellikle 2 yas altı çocukların Susam Sokağı gibi dikkat çekici programlar sayesinde televizyon seyretmelerine izin verilmemesi gerektiğini savunan kimi uzmanlar annelerin televizyonu örneğin yemek yedirirken dikkat dağıtıcı olarak kulllanmalarının zararlarına dikkat çekmiştir. Çünkü iddialara göre bu durum erişkin yaşamda potansiyel miskinlik, hareketsizlik, egzersiz kısıtlılığı  ve yeme bozukluklarına neden olmaktadır. Tüketici hakları savunucusu Ralph Nader ise programı yayınlayan PBS kanalını MC Donalds’ın programa sponsor olmasına izin verdiği için kıyasıya eleştirmiştir. Çünkü ona göre bu çocuk programının hiçbir şekilde zararlı olduğu bilinen fast food üreticileri yada ürünleri ile ilişkilendirilmemesi gerekmekteydi.

Bununla birlikte Susam Sokağı politik açmazları olan konularda çok iddialı rollere dahi soyunduğu olmuştur. Örneğin 2004 yılında Filistin ve İsrail televizyonları Susam Sokağı teması ile eşgüdümlü olarak programlar yayınladılar. Susam Hikayeleri adı verilen bu projede Arap ve İsrail gençleri arasında empati kurulması amaçlanıyordu.

Yine aynı şekilde program dahilinde çocukların hayatın zorlukları ile de mücadele edebilmeleri adına bazı çalışmalar yapılmıştır. Örneğin; 1983 yılında yayınlanan bir bölümde Bay Hooper’i canlandıran Will Lee’nin vefatı üzerine çocuklara ölüm ve yaşam hakkında da bilgler verilmiştir. Yine aynı şekilde 11 Eylül 2001 terör saldırısından sonra yapılan programda buna örnek teşkil eder.

Türkiyede 1989 yılında TRT’de yayınlanmaya başlayan Susam Sokağı programı Nihat amca, Tahsin usta, Hakan abi, Kurbağa Kermit, Sevimli Drakula, Minik Kuş, Edi ve Büdü ve Kurabiye Canavarı gibi karakterleri ile ön plana çıkmıştır.