Tarih

Beowulf : Anglosaxon Halk Destanı

6861589_origYazarı bilinmeyen, 8. yüzyıla ait bir şiir olan Beowulf, Eski İngilizce’de yazılmış epik bir destandır. toplam 3182 dizden oluşur. Beowulf bir Anglosakson destanıdır fakat Anglosaksonlardan değil, İskandinavyalılardan bahseder. çünkü İskandinavya, Anglosaksonların anayurdu’dur. Beowulf adındaki güçlü bir İskandinav (Geat) savaşçısını konu alır. Şiirsel bir anlatım tercih edilmiştir.Destan aynı zamanda erken dönem orta çağ boyunca Kuzey Avrupa’yı karakterize eden Hristiyanlığın ve pagan geleneklerin karışımını mükemmel bir şekilde yansıtır.

Destan, 6. yüzyılda Danimarka Kralı Hrothgar’ın konuk salonunda başlar. Grendel adlı bir canavar gürültüye tahammül edemediğinden geceleri Hrothgar’ın topraklarına girip savaşçılarını yutarak dehşet saçıyordu. Danimarkalılar Grendel’i öldürebilecek bir kahraman aramaktaydı. İsveç’in güneyinde bir bölge olan Gaetland’dan gelen Beowulf adındaki bir savaşçı prens Grendel’in ününü duyar ve Danimarka’ya gider. Canavar Grendel’i öldürmeyi başarır. Ancak canavar Grendel’in annesi oğlunun intikamını almak üzere saldırır. Prens Beowulf canavarın annesini de öldürür. Ülkesine kahraman olarak dönen Beowulf elli boyunca kral olarak ülkesini yönetir ve sonunda takriben yaklaşık M.S 580 yılında halkını bir ejderhadan korumak isterken ölür. Yerine akrabası olan Wiglaf Geatland kralı olur.

Destan, o zamanlar Kuzey Avrupa’ya yeni yeni yayılmaya başlayan Hristiyanlık unsurları ile Eski Germen pagan kültürüne ait inançları birbirine harmanlar. Nesiller boyunca sözlü olarak anlatılan orijinal Beowulf destanı gücü, mertliği, sadakati ve intikamı göklere çıkarmıştır.

Beowulf eski ingilizce ile yazılmıştır ve bugün uzmanlar tarafından çevrilmediği zaman okunup anlaşılacak durumda değildir. örneğin;

Hwoet. We Gar-Dena in geardagum, / Ey İnsan, Kralların yiğidine şükret

peod-cyninga prym gefrunon, / Mızrak silahlı Danların uzun günlerde

hu ga oepelingas ellen fremedon. / Duyduk, asil kimselerin onur kazandığını

11. Yüzyılda yazıya geçirilen Beowulf destanı, adını 1805 yılında almış ve 1815 yılında ilk kez basılmıştır. Dolayısıyla İngiliz edebiyatına etkisi sanıldığı kadar fazla değildir. Çoğu eski İngiliz şiiri gibi Beowulf, sözlü edebiyatın nakledicileri olan ozanların ezberden binlerce mısra nakletmelerine yardımcı olan ses yineleme kuralları vardır. Ayrıca  benzetmeleri ve şairin betimlemelerine renk katan kısa mecazları da yoğun olarak kullanır.  Örneğin deniz yerine ”balina yolu” ve kral yerine ”yüzük veren” ifadelerini kullanır. Bahsi geçen yüzük imgesi Tolkien’in ünlü Yüzüklerin efendisi üçlemesine ve Hobbit romanına esin kaynağı da olmuştur.