Tarih

Fletcher Christian ve Pitcairns Adaları

fletcher-christianHMS bounty gemisinde yaşanan efsanevi isyan yüzyıllar boyunca kitaplara ve filmlere konu olmuştur. Pitcairns adaları ve adada yaşayanlara kadar uzanan hikaye 18. Yüzyıl sonlarında başlar. 1789 yılında Fletcher Christian liderliğindeki bir grup denizci İngiliz savaş gemisini ele geçirip geminin kaptanını filikayla uzaklaştırdılar. Geminin rotasını Tahiti cenneti olduğuna inandıkları yöne çevirdiler.

Filikaya konarak gönderilen kaptan William Bligh yanındaki bir avuç sadık tayfasıyla beraber sadece yıldızları gözlemleyerek 6437 km yolu aşmayı ve Timor’a ulaşmayı başardı. Onun bu macerası şaşkınlık uyandıran bir denizcilik hikayesi olarak değerlendirildi. Asiler ise Bounty ile birlikte Pasifik okyanusu boyunca dolaştılar. En sonunda Christian’ın komutası altında Pitcairn Adası’na çıktılar. Bu el değmemiş ada onların yuvası olacaktı.

Bounty gemisinin görevi iesyan olmasaydı Tahiti’ye gitmekti. Gemi Tahiti’de ekmek ağaçları ile yüklenecek ve bu yük Jamaika’ya boşaltılacaktı. 10 aylık bir yolculuğun ardından gemi Tahiti’yTayfalar takip eden 5 ay boyunxca ekmek ağacı örnekleri topladılar. Çoğunun yerli kadınlarla ilişkileri olmuştu. Nisan 1789 yılı geldiğinde artık içlerinden pek azı Jamaika’ya doğru devam etmek istiyordu. Buna rağmen gemi demir aldı ve yola çıktılar. Fakat yeniden yola çıkmalarından yaklaşık 1 ay sonra da isyan patladı. Mürettebatın 25’i isyana katıldı. Bligh ve ona sadık diğer 18 adamı filikalara bindiren asilerin lideri Fletcher Christian Bounty’nın kontrolünü ele geçirdi. Elbette rotayı tekrar Tahitiye çevirdi.

Fletcher Christian burada yerli şeflerden birinin kızıyla evlendi. Mürettebattan 16 kişiyi Tahiti’de bırakan Christian ve öteki sekiz kişi Tahitili birkaç kadın ve erkekle birlikte denize açıldı. İsyancıların çoğunu Tahiti’de bırakan Christian, yeniden yola çıkmıştı. Bu kez rotası batıya dönüktü. Tutuklanmaktan kurtulacağı güvenli bir yer arıyordu.

pitcairn-1862-descendants-of-bounty-mutineers-matthew-quintal-and-john-adams
Bounty tayfasının son temsilcileri ve çocukları – 1860

Pitcairn Adasına çıktıktan sonra koloni kurdu ve “Bounty”yi yaktı. Cinsiyetler arasındaki dengesizliğin (15 erkek, 11 kadın) ve isyancıların Tahitili erkekleri köleleştirmeye çalışması gibi nedenler isyancılarla Tahitililer arasında çatışmaya neden oldu. Çatışmalar sırasında Christian ve öteki isyancılar ölmüştü. Bir başka öyküye göre, Fletcher bir biçimde (bir olasılıkla 1808’de Kaptan Folger adlı birinin gemisiyle) adadan kaçmayı başarmış ve gizlice İngiltere’ye dönmüştür. Bu öyküye göre Fletcher 1808-09’da Cumberland’de yaşayan akrabalarını ziyaret etmiş ve Davenport sokaklarında görülmüştür.

Kaptan Bligh ise Timor’dan İngiltereye giderek geminin başına gelenleri anlattı. Asileri yakalamak üzere Pasifiğe bir filo gönderildi.  Tahiti’de kalan asiler yakalanarak İngiltereye getirildiler ve bunlardan üçü idam edildi. Pitcairn’de ki asiler ise asla bulunamadı. Ancak çoğu hastalıklar, kendi aralarındaki kavgalar ve kazalar sonucu öldü. Fletcher Christian’ın ise 1793 yılında öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Pitcairn adasında kalan son asi John Adams 1825 yılında İngiliz Deniz Kuvvetleri tarafından affedildi. Takım adaların merkezi olan Adamstown adası dını ondan almıştır. Fletcher Christian’ın ise Tahitili eşinden üç oğlu olmuştu. Günümüzde Pitcairns adasında yaşayan nüfusun önemli bir bölümü onun soyundan gelmektedir. 2004 yılında tecavüzle suçlanarak görevi bırakan belediye başkanı Steve Christian’da bunlardan biriydi.

Bounty gemisinde çıkan bu isyan yüzyıllarca kitaplara ve filmlere konu olmuştur. Mel Gibson, Marlon Brando, Clark Gable ve Errol Flyn gibi birçok aktör Fletcher Christian’ı canladırdılar.