Harry S. Truman (1884–1972) Missourili bir politikacıydı. Başlarda pek de tanınmıyordu. Franklin D. Roosevelt’in (1882–1945) ölümünün ardından 12 Nisan 1945 tarihinde devlet başkanı oldu. Kısa süre içerisinde tarih boyunca Amerikan başkanları tarafından karşılaşılan en ciddi sorunlarla yüz yüze gelecekti.
Truman, II. Dünya Savaşı’nda olan ülkesinin başkanlık sorumluluğunu aniden üzerine alınca hissettiklerini şu sözlerle anlatır: “Ayın, yıldızların ve gezegenlerin üstüme yuvarlandığını hissettim.” Truman başkan olduğu sıralarda Almanya yenilmek üzereydi. Avrupa’nın büyük bölümü harabeye dönmüştü. Japonya ise her şeye rağmen savaşmaya devam ediyordu. Japon liderler Pasifik’te yaşanabilecek olan uzun ve kanlı bir savaşı göze almıştı.
Beyaz Saray’daki bu adamın daha önce hiç dış politika deneyimi olmamıştı. Daha ziyade kirli işler yürüten savunma müteahhitleri ile ilgili kongre soruşturmalarıyla tanınmıştı. Bu arka plana rağmen başkan olduktan sonra Truman’ın geliştireceği doktrin sonraki kırk yıl boyunca Amerikan dış politikasının temellerini teşkil edecekti. Truman Avrupa’nın yeniden yapılandırılması için Marshall Planı’nı yürürlüğe koydu. Plan kıtanın harap durumdaki ekonomisini toparlamayı amaçlıyordu. Almanya’yı da plana dahil etmişti. Bu hiç şüphesiz son derece barışçıl bir jesti.
Ancak Truman aynı zamanda orduya Pasifik’te Japonlar’a karşı atom bombası kullanılması yetkisi verdi. Ne gariptir ki başkan olmadan önce bu silahın varlığından bile haberdar değildi. 1945 yılının Ağustos ayında Japonya’ya atılan iki nükleer bomba yüz binlerce Japon sivilin hayatına mal oldu ve savaşın hızlı bir biçimde sonlanmasını mümkün kıldı.
1948 yılında çıkan bir kararla Afro-Amerikalılar orduya alınmaya başlandı. Truman aynı yıl yeniden başkan seçildi. Truman’ın ikinci dönemine Kore Savaşı damgasını vurdu. Komünizmin yayılmasına karşı durma planı doğrultusunda ABD 1950 yılında güçlerini Güney Kore’ye gönderdi. Ülkeyi komünist Kuzey’den gelen yayılmacılığa karşı korumakta kararlıydı. Savaş başlarda iyi gidiyordu. Ancak iki yıl sonra işler sarpa sarmaya ve Harry S. Truman bu süreçte popülerliğini kaybetmeye başladı. 1
1953 yılında görevden ayrıldığında o döneme kadar başkanlar arasında kaydedilmiş en düşük popülerlik seviyesine sahipti. Yirmi yıl sonra öldüğünde seksen yaşındaydı.
Ek Bilgiler
- Harry S. Truman Truman sekiz yıllık devlet başkanlığı sınırına tabi olmayan son ABD başkanıydı. Kısıtlama 1951 yılında yapılan 22. anayasa değişikliği ile yürürlüğe girdi. Dwight D. Eisenhower (1890–1969) döneminde uygulanmaya başlandı.
- Başkanlıktan ayrıldıktan sonra neredeyse beş parasızdı. Bu nedenle Kongre eski başkanlara emeklilik maaşı bağlama kararı aldı. Bu miktar günümüzde yaklaşık olarak yıllık 200 bin dolardır.
- Harry S. Truman Truman neredeyse dört yıl başkan yardımcısı olmadan çalıştı. En sonunda 1948 yılında Alben Barkley’i (1877–1956) başkan yardımcısı olarak belirledi. Anayasa bu konuyla ilgili bir zorunluluk getirmemişti. 1967 yılında anayasada yapılan yirmi beşinci değişiklik ile Temsilciler Meclisi’ne gerekli hallerde başkan yardımcısını seçme yetkisi verildi.