Tarih, Technology

Ludizm ve Teknoloji Düşmanlığı

LudditesTeknoloji karşıtı bir hareket olan Ludizm, yaşamlarını tehdit eden yeni fabrika teknikleri karşısında öfkeye akpılmış 19. yüzyılın tekstil işçilerinin oluşturduğu bir gruptan adını almaktadır. Asıl Ludist ayaklanması hızla bastırılmış olmasına karşılık yeni bilimsel gelişmeler karşısında duyulan korku ve güvensizlik daha uzun bir süre politikayı etkilemeye devam etmiştir. Genetiği değiştirilmiş gıdalardan bilgisayarlara kadar bir dizi mesele ile ilgili tartışmada hala onların etkilerini görmek mümkündür.

Ludizm’in isim babası Ned Ludd’dur. Ludd’un gerçekte yaşayıp yaşamadığını kimse bilmemektedir. Efsaneye göre Ludd 1770’lerin sonunda bir eve girer. içeride bulunan yeni keşfedilmiş dokuma makinalarını parçalamaya başlar.  Zira bu aletler pek çok tekstil işçisinin işlerini kaybetmesine yol açmıştır. Bu olay gerçekten yaşanmış olmasa dahi ”Ned Ludd did it”  yani ”Ned Yapmıştır” sözü ne zaman son teknoloji ürünler hasara uğramış olsa İngiliz toplumunda söylenen bir deyim haline gelmiştir.

1812 yılında Ned’i Kral Ludd ilan eden bir grup tekstil işçisi İngiltere’nin her yerindeki stoklama alanlarına ve dokuma tezgahlarına saldırılar düzenlemeye başladılar. İlk organize Ludist isyanı 1811 yılında yaşanmıştı. isyan ancak 2500 kişilik bir kuvvet eliyle bastırılabildi. Kısa süre sonra makina kırmak büyük bir suç haline geldi hatta 1813 yılında York şehrinde yapılan bir yargılamanın ardından 17 kişi bu suçtan dolayı idam edildiler.

Asıl Ludist isyanı unutulmuş olsa da Ludist terimi teknolojiye acımasız saldırılar düzenleyen muhalifleri tanımlayan bir terim olarak politik dile yerleşmiştir. Ludistlerin ünlü destekçilerinden birisi ingiliz şair Lord Byron’du. Ölümünden sonra yayınlanan  ”Song for the Luddites” adlı ünlü eserindeki bazı dizeler aşağıdaki gibidir;

Will die fighting, or live free, – Dövüşerek öleceğiz yada özgür yaşayacağız
And down with all kings by King Ludd ! – Kral Ludd sayesinde tüm kralları devireceğiz

Modern çağlarda Ludizm bir çok olayda atıfta bulunulan ya da referans gösterilen bir kavram haline gelmiştir. Öyleki Harvard mezunu terörist Ted Kaczynski namı diğer ”Unabomber” başlattığı bombalı saldırılarda bilim adamlarını hedef almış ve basın tarafından çağdaş Ludist olarak tanımlanmıştı.