Zerdüştlük Dünyanın bilinen ilk tek tanrıcı dinidir. M.Ö yedinci yüzyılda formunu tamamladığı düşünülmekle birlikte kesin bir tarih koymak mümkün değildir. Kurucusu aynı zamanda bugünkü İran’da eski Pers topraklarında yaşamış varlıklı bir adam olan Zerdüşt idi.
Bununla birlikte Zerdüşt dininin yaratıcısı olan üç peygamberden bahsedilir; I. Zerdüşt yaklaşık olarak MÖ 3000 yıllarında yaşayan Mahabat, II. Zerdüşt yaklaşık olarak MÖ 2040 yıllarında yaşayan Haşeng (ki bunun İbrahim olduğu da söylenir), III. Zerdüşt ise MÖ 660 yaşayan Zerdüşt’ün kendisidir.
Öğretisi Asya kültürü üzerine ciddi etkide bulunmuş olsa da Zerdüşt’ün yaşamı hakkında pek az bilgi mevcuttur. Aynı zamanda bir şair olan Zerdüşt’ün doğduğu zaman dilimi dahi tartışmalıdır. M.Ö 628 yıllarında muhtemelen bugün İran sınırları içerisinde kalan bir yerlerde doğduğu tahmin edilmektedir. varlıklı bir adam olduğu bilinmekle beraber yerel bir tapınakta pagan rahibi olarak yetiştirilmişti.
Özellikle İran mitolojisinde görüşlerini kabul ettirmek için mücadele eden ileri görüşlü bir din adamı olarak tanıtılan Zerdüşt en sonunda fikirleriyle üstün gelmiş ve Dünya teoloji tarihine imzasını atmıştır. Zerdüşt 30 yaş civarlarında kendisini ziyaret eden bir melek aracılığıyla iyi ve kötüden sorumlu tek bir tanrı (Ahura Mazda) olduğu bilgisine vakıf oldu. Vahiylerden sonra Zerdüşt Ahura Mazda’nın öğretilerini yaymaya başladı. Günümüzde Zerdüştlük yazmalarının merkezi bir parçası olarak görülen beş Gata, şarkılar ve şiirler yazdı. Avesta adı verilen tamamlanmış yazmalar beş Gata ve Zerdüşt’ün müridi tarafından yazılan Hapatan Haiti’den oluşmaktadır.
Takip eden on yıl boyunca ruhsal anlamda arayışlar içinde geçirdiği bir yolculuk yapmıştır. Bu on yıl zarfına kendisine eşlik edecek müritler aramış ve uzun bir süre başarılı olamamıştı. Talihi Bactrian kralının hasta olan atını tedavi edince dönmüştür. Kral kısa süre içerisinde Zerdüştlüğü benimsemiştir. Zerdüşt bilinmeyen bir sebeple 79 yaşında öldürülmüştü.
Ölümünden sonra Zerdüştlük Asya’da hızla yayılmış ve Pers imparatorluğunun hakim inancı haline gelmiştir. Zerdüştlüğün tanrısı olan Ahura Mazda üstün bir güç ve ruhların nihai yargıcıdır. Ahura Mazda’nın bir adamın dokuz katı boyunda olduğu da söylenir. Zerdüşt inanç sisteminde doğanın temiz tutulmasına özellikle vurgu yapılırken iyi ile kötünün birbirinden ayrılacağı ölümden sonraki hayata da inanılır.
Zerdüştlük tanrının Mazda isminden ötürü Mazdaizm olarak da bilinir. ilk tek tanrıcı din olmakla birlikte insanın kendi kaderini belirlediği kıyamet gününe, Cennet ve Cehenneme inanan yazılı metinlere göre ilk dindir .Bu yapısı ile kendisinden sonra gelen diğer semavi dinlerin öncüsü gibi değerlendirilebilir. Ayrıca Zerdüştlüğün cehennem tasviri de oldukça korkutucudur. Anlatılara göre karanlık dar bir yarıkta bir kuyu vardır. Korkunç bir koku ve üç günün 9000 yıl gibi hissedildiği bir yalnızlık duygusu hakimdir.
Zerdüştlük felsefesinde su, toprak, ateş kutsal sayılır ve ateşe, aydınlığa veya Güneş’e bakılarak ibadet edilir. Söylenenlerin aksine Zerdüştler ateşe tapmazlar ama ateş tapınaklarında ibadet ederler. Ateş tapınakları ile ateşin saflığı ve temizliğine vurgu yapılır. Tapılan tanrı Ahura Mazda’dır. Işığın ve aydınlıkların, Tanrı Ahura Mazda’nın fiziksel temsili olduğuna inanılır.
Günümüzde Parsiler olarak bilinen Zerdüştlüğe inanan en büyük kitle olan 60000 kişilik topluluk Hindistan ve Pakistan’da yaşamaktadır. Kabaca 30000 kişi İran bölgelerinde 50000 kişi de Avrupa ve Kuzey Amerika’da yaşamaktadır. Zerdüştler dinlerini yaymak için çalışmamakta ve yeni insanları dinlerine kabul etmemektedirler. Bu yüzden sayıları ya durağandır ya da azalış içindendir.
Alman filozofu Nietzche 1885 yılında Böyle Buyurdu Zerdüşt isimli bir kitap yazmış ve bu kitabında Zerdüştlerin birçok ahlaki önermesine karşı çıkmıştır. Kitap bestekar Richard Strauss’ a aynı adlı senfonik bir beste yapması için ilham vermiştir. Bu beste daha sonra 1968 yapımı 2001 A Space Odyssey filminde kullanılmıştır. müziği dinlemek için tıklayınız