1832 yılında bir grup makine ustası ve Charles Babbage adında bir matematikçi İngiltere’deki bir atölyede gizemli bir buluş üzerinde çalışıyordu. On beş ton ağırlığa ulaşması planlanan buluşları ilk üretilen lokomotiflerden beş kat daha ağır olacaktı. İngiliz hükümeti tarafından desteklenen ve buhar gücüyle çalışacak bu makina için toplam 25 bin parça kullanıldı. Dişliler ve çubuklardan oluşan bu inanılmaz derecede karmaşık araç ilk bakışta hiçbir işe yaramayacak gibi görünüyordu.
Matematikçi Charles Babbage (1791–1871) tarafından tasarlanıp fabrikada üretilen bu alet dünyanın ilk mekanik hesap makinasıydı. Babbage, bilgisayarın icat edilmesinden tam bir asır önce matematiksel işlemleri mükemmel bir hızla ve kesin olarak sonuçlandırabilecek bir aracı tasarladığına inanıyordu. Maliyeti çok fazla olsa da “Fark Makinası No. 1”in bilim, iş dünyası ve mühendislik alanında büyük bir devrim yaratacağına olan inancı tamdı.
Doğumu ve Hayatı
Charles Babbage Londra’da doğmuş ve 1814 yılında Cambridge’ten mezun olmuştu. Üretken bir yazar olarak, mezun olduğu okuldan 1828 yılında Lucasian Profesörlüğü aldı. Bu makama daha önce Isaac Newton (1643–1727) getirilmişti.
Viktorya Dönemi’nin pek çok İngiliz matematikçisi gibi Charles Babbage da güvenilir olmayan karmaşık matematik tablolarından bıkmıştı. Oysaki mimarlar, mühendisler ve denizciler yaptıkları iş gereği bu tabloları kullanmak zorundaydı. İnsan eliyle düzenlenen bu tablolarda kimi zaman çok sayıda hata olabiliyordu. Babbage, 1820’lerden itibaren “Fark Makinası” için taslaklar hazırlamaya başladı. Çok geçmeden keşfinin daha kompakt bir versiyonu olan “Fark Makinası No. 2”yi (bunun ağırlığı sadece 2.6 tondu) ve “Analitik Makina”yı tasarladı. “Analitik Makina” programlanabilir bir bilgisayardı.
Ölümünden kısa bir süre önce hâlâ bu makinanın taslakları üzerinde çalışmaya devam ediyordu. Ancak bu üç projeden sadece “Fark Makinası No. 1”i hayata geçirebilmek için bir şansı oldu. 1830’ların başında makinayı inşa edebilmek için 1 milyon dolara eş değer bir harcama yaptı. Ne var ki aletin ancak yedide biri tamamlanabildi. 1833 yılında girişimci ile yaşadığı bir ödeme anlaşmazlığı nedeniyle Charles Babbage’in projesi aniden iptal edildi. Hayatının kalan kısmında makinalarının tasarımları üzerinde çalışmaya devam etti. Büyük bir İngiliz bilim insanı olarak ünü gün geçtikçe arttı. 2002 yılında bir müze Babbage’in taslaklarından yola çıkarak “Fark Makinası No. 2”yi tamamladı.
Alet test edildiğinde Charles Babbage’ın haklılığı ortaya çıktı: Makina çalışıyordu.
Ek Bilgiler
- Charles Babbage 1832 yılında parlamento üyeliği için aday oldu. Liberal reformcuydu. Ancak seçimi kazanamadı ve bir daha da asla aday olmadı.
- 1814 yılında Georgiana Whitmore ile evlendi. Çiftin sekiz çocukları oldu. Ancak beşi bebekken öldü.
- Matematiksel çalışmalarına ek olarak 1847 yılında “ophthalmoscope”u icat etti. Bu alet göz doktorları tarafından retina muayenesi için kullanılıyordu.