Johann Gregor Mendel (1822–1884) Avusturyalı bir keşiş ve biyologtu. Manastır bahçesinde bezelyeler üzerinde yaptığı özenli deneyler genetik biliminin temellerini atmıştır. Deneylerinde büyüklük ve renk gibi özelliklerin bir nesilden diğerine nasıl aktarıldığını bulmaya çalışmıştır. Bulguları bilim adamlarının dünyayı ve hayatı algılama şeklini değiştirmiştir. Mendel günümüzde Çek Cumhuriyeti sınırları içerisinde kalan bir […]
Mücadeleci bir gazeteci ve sosyal reformcu olan Ida B. Wells (1862–1931) Yeniden Yapılanma Dönemi’nde (Reconstruction Era) ABD’nin güneyinde Afro-Amerikalılara yönelen vahşi şiddetin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Southern Horrors: Lynch Law in All Its Phases (Güneyin Dehşeti: Her Yönüyle Linç Kanunu / 1892) isimli kitabı, siyahlara yönelen şiddeti anlatan çizimleriyle bütün bir […]
John Stuart Mill (1806–1873) küçük yaşlarından itibaren büyük bir filozof olacak şekilde yetiştirilmişti. Babası İskoç radikali James Mill (1773–1836), çocuğuna üç yaşında Yunanca’yı ve sekiz yaşında Latince’yi öğretmişti. On yaşına geldiğinde Plato’yu Yunanca aslından okuyabiliyordu. On iki yaşındayken babasının yönlendirmesi doğrultusunda Orta Çağ skolastiği çalışmaya başladı. Dikkatinin dağılmasını önlemek için […]
Telefonun mucidi Alexander Graham Bell (1847–1922) insanlar arası iletişimin yapısını değiştirmiş ve daha sonra “AT&T” adını alacak olan ünlü şirketi kurmuştur. Bu firma Amerikan tarihinin en başarılı girişimlerimden biri olmuştur. Ancak Bell kendi icadı konusunda son derece huzursuzdu. Ömrünün sonuna doğru onu bir baş belası olarak gördüğünü ve çalışma odasında […]
1888 yılında Londra’nın kenar semtlerinde en az beş fahişeyi öldüren Karındeşen Jack lakaplı katilin hikayesi en gizemli suç vakalarından birisidir. Jack asla yakalanamamış, gerçek kimliği hep bir tartışma konusu olarak kalmıştır. Günümüze kadar cinayetlerin ardındaki kişi ile ilgili düzinelerce teori ortaya atılmıştır. Cinayetler Londra’nın yoksul bir bölgesi olan Whitechapel’de yaşandı. […]
Geleneksel değerlerin modası geçti. Güçlü zayıfı ezebilir. Hıristiyanlığın Avrupa’da yayılması bir lanetti. Almanlar fazla bira içiyorlar. Modern felsefenin en etkili figürlerinden biri olan Friedrich Nietzsche (1844–1900) okuyucularını şoke eden yorumlarıyla tanınıyordu. Ancak nesiller boyunca sanatçı ve şüphecilere ilham kaynağı olacaktı. Almanya’da doğan Nietzsche hayatının büyük bölümünü Batı medeniyetinin temellerini sarsarak […]
Dünya felsefesine büyük bir katkı yapan ilk Amerikalılardan biri William James’tir (1842–1910). O bir eğitimci, psikolog ve aynı zamanda pragmatik felsefe okulunun kurucusuydu. İki önemli kitabı The Principles of Psychology ve The Varieties of Religious Experience insan aklının işleyiş prensiplerinin anlaşılmasında temel bir rol oynamıştır. James, zengin bir ailenin çocuğu […]
Nobel ödülü kazanan ilk kadın olan Fransız kimyager Marie Curie (1867–1934) radyasyonun sırlarının keşfedilmesini ve iki yeni elementin tanımlanmasını sağlamış, bir ilke imza atarak erkeklerin hakimi olduğu fizik ve kimya dünyasına girmeyi başarmıştır. Curie iki ayrı dalda Nobel kazanan tek kişidir. Bu durum onun bilim tarihindeki rakipsiz konumunu ortaya koymaktadır. […]
Asıl adı Margaretha Zelle (1876–1917) olan Mata Hari, egzotik bir dansçı ve I. Dünya Savaşı sırasında Almanlar hesabına casusluk yapan bir fahişeydi. Hayatı ve casusluk kariyeri ile büyük bir üne kavuşmuş, kitap ve filmlere ilham kaynağı olmuştur. Pek çokları Mata Hari’nin özgür ruhlu cinselliği için haksız yere suçlandığını ve başarısızlıkları […]
Amerikalı filozof John Dewey (1859–1952) kitapları, dersleri ve sınıfta yaptığı deneyleri ile Amerikan eğitim sistemine büyük yenilikler getirdi. Öğretmenlik mesleğini kökten bir biçimde yeniden tanımladı. Öldüğü sırada Amerika’nın en önemli eğitimcisi olarak görülüyordu. Savaş, barış ve sivil haklar konularında önde gelen entelektüellerden biriydi. Dewey’in eğitim felsefesi 1893 tarihli bir denemede […]